Мірыся, мірыся і больш не судзіся! Новыя магчымасці для пазасудовага вырашэння канфліктаў (аўдыё)

Змены ў заканадаўстве, якое рэгулюе працэдуру медыяцыі, накіраваны на больш актыўнае прымяненне прымірыцельных практык. Што зменіцца і ў якіх спрэчках працэдура медыяцыі дапаможа, ведае Надзея Лысенка.
Закон «Аб медыяцыі» дзейнічае ў Беларусі з 2014 года. Пазасудовая прымірэнчая працэдура становіцца ўсё больш папулярнай пры вырашэнні эканамічных спрэчак. Аднак практыка яе прымянення ў грамадзянскіх справах пакуль невялікая, нягледзячы на відавочную карысць медыяцыі. Менавіта на папулярызацыю прымірэнчай працэдуры накіраваны змяненні ў заканадаўстве,– гаворыць старшыня Пастаяннай камісіі па заканадаўстве Палаты прадстаўнікоў 6-га склікання Наталля Гуйвік: В Гражданский кодекс внесена норма, которая говорит, что до обращения в суд с иском по спору между юридическими лицами и (или) индивидуальными предпринимателями обязательным является предъявление претензий либо применение медиации, если иное не установлено договорами или другими законодательными актами. Только потом, если ничего не получилось решить, ты обращаешься в суд.
Для фізічных асоб такі крытэрый мае рэкамендацыйны характар. У закон уводзіцца такое паняцце, як інфармацыйная сустрэча з медыятарам: Это беседа, в ходе которой будут разъясняться цели, принципы и правила проведения медиации. Также права и обязанности сторон, и, главное, порядок и правовые последствия заключения медиативного соглашения. Эта беседа будет очень важной. Это ещё не проведение медиации. И только в ходе этой беседы стороны будут сами, добровольно принимать решение: обратиться к помощи медиатора или всё-таки идти в суд.
Заканадаўцы разлічваюць, што інфармацыйныя сустрэчы ў першую чаргу будуць карысныя сямейным парам. Пакуль пры шлюбнаразводных працэсах бакі па-ранейшаму аддаюць перавагу судам. Пры гэтым, напрыклад, падзел маёмасці часам становіцца нечаканым цяжАрам, гаворыць старшыня Савета «Цэнтра медыяцыя і права», кандыдат юрыдычных навук Ірына Бельская: Самый, наверное, правильный пример, когда инициировали законопроект в 2015 году, мы считали, сколько стоит развестись средней белорусской семье. Сколько будет государственная пошлина, если поделить двухкомнатную квартиру средней стоимости, среднюю машину, средний гараж и среднюю дачу, нанять представителя в суд, который будет там несколько дней работать… И всё это вместе составило около 5 тысяч долларов.

Гэта сярэдняя лічба. Калі ж бакі вырашаць скарыстацца працэдурай медыяцыі, расходы будуць зусім іншымі: За минусом любых госпошлин, за минусом оплаты каких-либо процедур. Никаких расходов по собиранию доказательств, кому какое имущество принадлежит и кому и почему оно должно полагаться. Нужно сесть и с помощью опять же медиатора начать конструктивные переговоры, почему именно это имущество полезно будет именно тебе или именно мне и что взамен я могу полезного для тебя тебе оставить. И сегодня наше законодательство признаёт законным медиативное соглашение о разделе имущества. Можно не только 5на50, а можно поделить с учетом интересов каждого участника этих отношений. Мы сталкиваемся с тем, что при расторжении брака мужчина готов женщине оставить имущество за право общаться с ребёнком или женщина готова уступить часть имущества, лишь бы обеспечить своему ребёнку образование. Т.е. есть возможности договариваться так, как это нужно сторонам, а не 50 на 50.
Пасля ўступлення ў сілу новаўвядзенняў у самой працэдуры медыяцыі нічога не зменіцца. Яна як была, так і застанецца альтэрнатыўным спосабам вырашэння эканамічных і грамадзянскіх спраў. Проста зараз яе будуць больш актыўна рэкамендаваць у судах і ЗАГСах, прадугледжана вяртанне дзяржпошліны пры пазасудовым прымірэнні, таксама муж і жонка змогуць у шлюбным дагаворы прапісваць віды спрэчак, якія яны ў выпадку канфлікту будуць вырашаць з дапамогай медыятара. А пры эканамічных спрэчках без спробы вырашыць канфлікт мірным шляхам справу не прымуць у вытворчасць, калі іншае не прадугледжана дагаворам.
Новаўвядзенні яшчэ павінны быць падпісаны на ўзроўні Прэзідэнта. Аднак самой прымірэнчай працэдурай без суда можна скарыстацца і зараз па дзеючым заканадаўстве.