
Мне даволі часта даводзіцца не толькі задаваць, але і чуць пытанне – як нарадзілася альбо з’явілася тая ці іншая ідэя. Самы распаўсюджаны адказ – выпадкова. Хаця, калі прааналізаваць, у кожнай выпадковасці – свая заканамернасць. Любое азарэнне рыхтуецца самім жыццём. Нават калі ўспомніць Архімеда з яго хрэстаматыйным «Эўрыка!», то менавіта пакуты ад нявырашанага пытання і прывялі яго да раптоўнага адкрыцця. Безумоўна, несупастаўна, але ж менавіта гэты прыклад прыйшоў на думку, калі днямі мяне спыталі пра новы праект «Песні малой радзімы».
Ідэя з’явілася адначасова і спантанна, і заканамерна. Дакладней, вырасла сама па сабе ў выніку стасункаў з нашымі радыёслухачамі. Па родзе дзейнасці даволі часта даводзіцца адказваць на звароты з прапановамі і просьбамі паслухаць той ці іншы музычны матэрыял, ацаніць, штосьці параіць, дапамагчы агучыць, давесці да шырокай публікі...
Усё гэта чарговы раз сведчыць пра тое, што ў нашай краіне шмат талентаў, якім патрэбны больш шырокі творчы выхад. Гэта і навяло на думку – а чаму б у Год малой радзімы нам самім не пайсці да людзей, не адправіцца ў музычную эскпедыцыю і не пацікавіцца, як і чым жывуць беларускія гарады, мястэчкі, вёскі...
Там віруе сваё культурнае жыццё, ёсць свае творчыя калектывы, салісты, якія ўпрыгожваюць самыя разнастайныя святы. Менавіта яны ствараюць сваю музычную гісторыю, якая, безумоўна, звязана з гісторыяй усёй краіны. І гэта неабавязкова фальклор.
Мы не ставім перад сабой вузкапрафесійную задачу адшукаць тое, што яшчэ не запісана навукоўцамі. Матэрыял можа быць самы разнастайны: народныя песні ў розных варыянтах – і аўтэнтычных, і ў сучасных аранжыроўках, арыгінальны рэпертуар – творы, якія нараджаюцца ўнутры саміх калектываў, таксама версіі класічнай песеннай спадчыны альбо песні, напісаныя спецыяльна для самадзейных артыстаў прафесійнымі аўтарамі. Словам, абмежаванняў няма. Адзіная ўмова – не паўтараць папулярны рэпертуар так званых раскручаных зорак, у тым ліку замежных.
Гэтым праектам мы імкнёмся паказаць, чым жыве, што іграе і спявае сучасная Беларусь. Інакш кажучы, маем мэту адлюстраваць, зафіксаваць творчае, культурнае, музычнае жыццё краіны, якое ствараюць самі жыхары. Менавіта яно – падмурак прафесійнай творчасці. Бо менавіта з песень малой радзімы пачынаецца гісторыя нацыянальнага мастацтва любой краіны. Як вядома, творчасць практычна ўсіх кампазітараў натолена мелодыямі роднага краю. Для многіх нацыянальны мелас – невычэрпная крыніца натхнення і нараджэння цікавых ідэй.
Сімвалічна, што наш праект стартаваў ў Нявіжы. Як вядома, гэта знакавы горад для гісторыі краіны, калыска нацыянальнага мастацтва і культуры. Яго багатыя традыцыі працягваюцца ў знакамітых праектах «Музы Нясвіжа», «Вечары Вялікага тэатра ў замку Радзівілаў», іншых буйных імпрэзах…
Але ж шырокай публіцы невядома, што цікавага адбываецца ў творчым жыцці саміх жыхароў горада і наваколля. Як аказалася, гэта асобная адметная старонка, якая заслугоўвае не толькі ўвагі, але і павагі. Што падахвочвае людзей, якія па родзе дзейнасці, здавалася б, далёкія ад музыкі і мастацтва, увечары, пасля працоўнага дня, збірацца разам, іграць, спяваць?.. Так, прага творчасці, самавыказвання, развіцця... А яшчэ любоў да прыгожага! Менавіта яна напаўняе душу энергіяй і сілай. Гэта выдатна адчувалася падчас выступленняў усіх дзевяці калектываў, якія мы запісалі на сцэне раённага цэнтра культуры.
Адказнасць, захопленасць, хваляванне за кожны гук, адданасць справе – усё гэта пераплялося ў адзіную эмацыянальную танальнасць! Асабліва ўразіла, што практычна ўсе артысты, за выключэннем кіраўнікоў-прафесіяналаў, нават не ведаюць нот і ўсё, як кажуць, здымаюць на слых. Прычым, спяваюць і двухгалоссе, і шматгалоссе... А з якім натхненнем яны гэта робяць, мне думаецца, могуць пазайздросціць і некаторыя прафесіяналы!
Нам пашчасціла пазнаёміцца з калектывамі, якім ужо не адно дзесяцігоддзе, дзе не толькі памяняліся, але і выраслі новыя пакаленні. Прыемна было бачыць і чуць, як разам музіцыруюць, спяваюць і моладзь, і людзі сталага веку. У гэтай узроставай разнастайнасці – не толькі абмен энергіяй і вопытам, але традыцыі і пераемнасць, без якіх немагчыма развіццё не толькі саміх калектываў але і, наогул, нацыянальнай культуры.
Таму знаёмства з такімі людзьмі не толькі напаўняе ўражаннямі, але і адкрывае новыя творчыя гарызонты. Спадзяюся, усе зацікаўленыя ў гэтым пераканаюцца, паслухаўшы 30 лістапада чарговы выпуск праекта «Творчы вечар», прысвечанага нясвіжскай вандроўцы. Пачатак эфіру ў 21-05.