
Ці памятаеце вы тую першую кніжку, якая падарыла першыя веды? Канешне, гэта «Буквар»! Наўрад ці многія ведаюць, калі наогул з’явіўся гэты ўнікальны падручнік, дзе сказана пра ўсё, хаця і коратка, але вельмі прыгожа.
Сення, нагадаю, у Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адбудзецца прэзентацыя факсімільнага выдання першага “Буквара”. Гэты маштабны праект мае мэту зрабіць даступнай гэтую ўнікальную кнігу шырокай аўдыторыі і прадэманстраваць высокую каштоўнасць культурнай спадчыны беларускага народа.
З чаго ж пачынаецца біяграфія першага беларускага “Буквара”? Кніга выйшла ў 1618 годзе на царкоўнаславянскай мове ў друкарні Віленскага праваслаўнага брацтва Святога Духа ў Іўе. Усяго захавалася два асобнікі. Адна з кніг была вывезена брытанскім калекцыянерам у Лондан у пачатку XVII стагоддзя. Сёння гэты кніжны помнік захоўваецца ў бібліятэцы Міддл Темпл ў Вялікабрытаніі, другі – у Каралеўскай бібліятэцы Даніі. На радзіме, на жаль, не засталося ніводнага выдання: як гэта часта адбываецца з вучэбнымі дапаможнікамі, іх проста зачыталі да дзірак.
Безумоўна, прэзентацыя невыпадкова пройдзе напярэдадні Дня ведаў і Дня беларускага пісьменства. Бо менавіта з чытання гэтай кніжкі і пачынаецца шлях кожнага з нас да ведаў. Сёння па кнігах з такой назвай вучацца амаль ва ўсіх краінах свету.
Першы “Буквар”, выдадзены на беларускай зямлі – на 52 лістах у кішэнным фармаце. У ім змешчаны славянскі алфавіт, прыклады складоў з двух і трох літар, простыя словы на царкоўнаславянскай мове, пералік знакаў прыпынку, а таксама асновы граматыкі і тэксты для чытання, якія ўключаюць рэлігійныя гімны, малітвы, запаведзі, пропаведзі.
Сённяшні, сучасны беларускі “Буквар”, канешне, істотна адрозніваецца ад свайго прашчура, але мэты ў іх агульныя – даваць першыя веды пра свет.
Дарэчы, у новым навучальным годзе за парты ў Беларусі сядзе 110 тысяч першакласнікаў. Многія з іх атрымалі ўжо “Буквары” разам з іншымі падарункамі падчас розных дабрачынных акцый. Адна з іх прайшла літаральна днямі ў сталічным кінатэатры “Піянер”. Мінскія першакласнікі са шматдзетных сем’яў і сем’яў, што выхоўваюць дзяцей-інвалідаў атрымалі падарункі ад мінчан.
Калі ўжо працягваць школьную тэму, тэму, дзе галоўная фігура — першакласнік, – то сёння на розных школьных кірмашах можна для экіпіроўкі “будучага генія” набыць усе. Цана экіпіроўкі ад 140 рублеў і больш.
Аднак, ёсць адна перасцярога. Мая знаемая набыла рукзак, многія пісьмовыя прыналежнасці і спартыўны касцюм, а потым усе гэта вяртала назад. Рэчы аказаліся нейкага незнаёмага паходжання. Кошт пакупкі быў невялікі і гэта стала галоўнай перавагай. Прыйшлі дадому, агледзелі і вырашылі ўсё ж вярнуць сумнеўныя пакупкі і набыць рэчы айчыннай вытворчасці. Усе ж якасць беларускіх школьных тавараў лепшая — і гэта даказана!
Між іншым, і беларускія гігіеністы звяртаюць увагу бацькоў на тое, што пры набыцці школьнага адзення трэба абавязкова звяртаць асаблівую ўвагу на маркіроўку і дакументы, што падцвярджаюць бяспеку тавара.
Да першага верасня, пачатку новага навучальнага года, лічаныя дні. Для бацькоў ёсць яшчэ крыху часу набыць неабходнае для сваіх дзетак.
А потым ужо нашых першакласнікаў чакае першы школьны званок, першая кніжка пад назвай “Буквар” і першыя адкрыцці ў краіне ведаў.