Паралелі. Любоў як лякарства ад дэпрэсіі. Радыёблог Дзмітрыя Рубашнага (аўдыё)

З кожным днём сонца узыходзіць ў нашых шыротах пазней, а заходзіць раней. Пры гэтым само нябеснае свяціла мы можам з-за хмар і не бачыць. Светлавы дзень будзе скарачацца яшчэ месяц, пакуль не паменшыцца да 7 гадзін 22 хвілін у Мінску. Атрымліваецца, што людзі ідуць на працу, калі яшчэ цёмна, а вяртаюцца, калі ўжо сцямнела. Ад цемры стамляешся. Кажуць, яна шкодзіць здароўю. Аб праблеме дэфіцыту святла даўно ведаюць жыхары паўночных краін. Яшчэ ў старажытнай літаратуры скандынаваў называлі змрочнымі. Паўночныя гарады пад шэрым небам са змрочнымі людзьмі... Пяцёрка самых цёмных сталіц свету выглядае так: Осла, Стакгольм і Талін (самы кароткі светлавы дзень доўжыцца каля 6 гадзін), Хельсінкі (5 гадзін 41 хвіліну) і, нарэшце, самая змрочная – сталіца Ісландыі, Рэйк'явік, дзе ноч доўжыцца 20 гадзін, а дзень – усяго 4. За доўгія зімовыя ночы і кароткія цёмныя дні жыхары паўночных краін павінны дзякаваць восі Зямлі, размешчанай пад ухілам, з-за чаго святло распаўсюджваецца неаднолькава ў розных шыротах. Стомленасць, прыгнечанасць, дрэнны настрой, частыя прастуды, цяжка ўставаць раніцай. Усё гэта сімптомы недахопу сонечнага святла. Сонца восенню недастаткова актыўнае, а без ультрафіялетавага выпраменьвання немагчыма рэакцыя, якая прыводзіць да сінтэзу вітаміну D. Ён у сваю чаргу ўздзейнічае на імунную сістэму і настрой. Людзі, якія скардзяцца на стомленасць і восеньскую дэпрэсію, часцей за ўсё на самай справе пакутуюць ад недахопу вітаміну D. Зімой у нашых шыротах чалавек адчувае стрэс. І калі летам нам трэба толькі шчыльна завесіць на ноч шторы, каб забяспечыць здаровы сон, то зімой ўсё значна горш – у нас парушаецца механізм сутачных рытмаў. А прычына гэтага ў няправільным асвятленні. У ідэале нам трэба спаць у цёмным памяшканні, а затым праводзіць дзень ва ўмовах натуральнага асвятлення. Да пачатку ХХ стагоддзя так жыло насельніцтва нават развітых краін. Аднак імклівая ўрбанізацыя і развіццё электрычнага асвятлення прывялі да таго, што нашы нармальныя сутачныя рытмы сталі парушацца. Што рабіць? Ўзровень вітаміну D можна часткова папоўніць за кошт прадуктаў жывёльнага паходжання. У Скандынавіі паспяхова выкарыстоўваюць светлавую тэрапію, якая дапамагае справіцца з зімовай дэпрэсіяй і прыкметна паляпшае настрой людзей, адчувальных да сезонных змяненняў. Палярнікі, якія працавалі ў Антарктыдзе, раяць: пераадолець сезонную дэпрэсію дапаможа цярпенне. Можна піць вітаміны, займаць сябе цікавымі справамі, любіць спорт, але пакуль сонца не зменіць сваю траекторыю, цемру прыйдзецца цярпець. У Антарктыдзе вельмі радуюцца першаму сонечнаму прамяню і пасля палярнай ночы ідуць сустракаць сонца ўсёй станцыяй. Палярная ноч у Мурманску доўжыцца з 1 снежня па 12 студзеня. Лепшае, што раяць рабіць, – захоўваць пазітыўны настрой. Гуляць на свежым паветры, есці садавіну, катацца на лыжах. У паўночных гарадах у цёмны перыяд года мясцовыя ўлады ствараюць казачную ілюмінацыю, якая крыху кампенсуе пастаянную цемру. А ў Рэйк'явіку ёсць помнік, які свеціцца. Каб яго ўбачыць, у самую паўночную сталіцу прыязджаюць турысты з усяго свету. Гэта вежа Міру, якая ўтворана прамянямі святла, накіраванымі ў неба. У яснае надвор'е прамяні дасягаюць вышыні 4 кіламетраў. Энергія для пражэктараў выпрацоўваецца геатэрмальнымі крыніцамі. Вежу можна бачыць кожны год з 9 кастрычніка, дня нараджэння Джона Ленана, да 8 снежня, даты яго смерці. Вежа Міру, якую яшчэ называюць Вежай Святла, – мемарыял памяці Джона Ленана, пабудаваны яго ўдавой Ёка Она. Струмені святла, якія, здавалася б, прабіваюць наскрозь нябёсы, – закліканы паказаць: святло і каханне – галоўнае, што звязвае і падтрымлівае жыццё на Зямлі. Ёка сама распрацоўвала дызайн вежы. Будынак становіцца бачным толькі ў пэўны час. На адкрыцці яна сказала, што гэта ўвасабленне іх агульнай з мужам мары. Ёка Она выбрала Ісландыю, таму што Вежа Міру павінна стаяць ва ўнікальным экалагічна чыстым месцы. У міралюбівай краіне, якая ні з кім не ваюе і пры гэтым знаходзіцца на роўнай адлегласці ад сусветных супердзяржаў. Так нарадзіўся адзін з самых кранальных помнікаў, прысвечаных любімаму чалавеку. Любоў – гэта тое пачуццё, якое сагравае і свеціць. Яна неабходна заўсёды, але асабліва ў перыяд шэрых дзён і доўгіх начэй.