Роздум. Гэта трэба жывым... Радыёблог Навума Гальпяровіча (аудыё)

Добры дзень! Не так часта даводзіцца бываць у родных мясцінах, наведваць памятныя з дзяцінства куточкі: імклівы час і надзённыя турботы круцяць кола штодзённых спраў так, што часам не паспееш азірнуцца, а ўжо год праляцеў. Здаецца, літаральна днямі стаялі мы на запаветным для палачан месцы, дзе вірлівая Палата ўпадае ў шырокую Дзвіну, праводзячы ў апошні шлях былога воіна і партызана, ганаровага грамадзяніна Полацка пісьменніка Алеся Савіцкага. А вось ужо год, як яго няма з намі, і зноў тое ж жоўтае лісце на вячыстых дрэвах, зноў рачныя хвалі панеслі па вадзе некалькі сціплых кветак у памяць аб выдатным сыне гэтага старажытнага краю… Ён вельмі любіў наш горад. "Мы полацкія мальцы", - часта паўтараў ён, калі трэба было засведчыць сваю пазіцыю, калі абмяркоўваючы тое ці іншае пытанне літаратурнага або грамадскага жыцця, трэба было падкрэсліць, што на першым месцы павінны быць сумленнасць і шчырасць. Гэтыя якасці Алесь Ануфрыевіч пранёс праз усё сваё доўгае жыццё. Жыццё, на якім ён паспытаў нямала: і партызанскае юнацтва, і франтавое братэрства і творчы ўзлёт, і здраду, і вернасць, і славу, і прызнанне. У Мінску, дзе ён пражыў ладны кавалак жыцця, дзе спяліўся яго талент, выходзілі кнігі, дзе быў яго ўтульны сямейны дом, выраслі дзеці і ўнукі, было шмат сяброў і паплечнікаў па літаратуры, за памінальным сталом сабраліся тыя, хто яго добра ведаў, хто крочыў з ім па жыцці. Прыйшлі не ўсе: нехта быў заняты, на іх погляд, больш важнымі справамі, нехта проста забыўся на сумную дату… Імклівы бег жыцця скарачае, сцісквае ўспаміны, і ўжо новыя клопаты, новыя справы адцясняюць у некаторых на другі план тое, што яшчэ ўчора было жывым і трапяткім – пачуццё любові, удзячную памяць. Ды ўсё ж памяць застаецца не толькі ў сяброў, родных і блізкіх, а ў кнігах і творах пісьменніка і грамадзяніна. Так, творцы не паміраюць, яны жывуць у тым, што яны напісалі, у што ўклалі частачку сваёй душы. Я часта перачытваю радкі маіх заўчасна пайшоўшых сяброў Алеся Пісьмянкова і Уладзіміра Марука, і кожны раз у сэрцы адгукаецца высокі парыў іх душ, і трапяткое і гаючае слова. Самае страшнае і сумнае, калі сыходзіць з жыцця блізкі чалавек – незваротнасць. Так ужо ніколі для мяне не загучыць у тэлефоне такі знаёмы, такі бадзёры голас дырэктара выдавецтва “Пачатковая школа” Наталлі Генадзьеўны Ванінай, Наташы, як называлі мы яе ў полацкай газеце “Сцяг камунізму“, куды яна прыйшла працаваць пасля заканчэння факультэта журналістыкі БДУ… Не пасядзім мы ўжо ўтраіх у іх утульнай кватэры ва Уруччы з яе Аляксандрам, Сашам, які быў ёй і мужам, і сябрам, і паплечнікам па выдавецкай справе, за кубкам кавы, узгадваючы іх шматлікіх мілых унукаў і харошых дарослых дзяцей… Не пабачыць яна чарговую нашу кнігу з серыі “Гарады і гістарычныя мясціны Беларусі“ пра яе родны Гомель, працу над якой мы завяршалі, калі яе хвароба перайшла ў апошні грозны наступ… Нядаўна мы з сынам перабіралі пацёртую сумку з дакументамі майго бацькі-франтавіка, яго ваенны білет, працоўную кніжку, дакументы да баявых узнагарод, граматы… - Падрасце ўнук, яму трэба паказаць,- сказаў я сыну, і той згодка кіўнуў. Так, бо неяк у адным са сваіх вершаў я сказаў, што куля, якая цэліла на фронце ў майго бацьку, цэліла і ў мяне, і майго сына, і ў майго ўнука, бо калі б бацька загінуў у той страшэннай бітве, не было б ні мяне, ні іх. Памяць. Пра родных і сяброў, пра блізкіх і далёкіх. Гэта тое, што нітуе нас з душамі пайшоўшых у вечны вырай, што прымушае нас задумацца над тым, як мы жывём, што будзіць у сэрцах ўдзячнасць і гонар за папярэднікаў, за тых, хто быў з намі і застаўся ў нашай удзячнай памяці. “Гэта трэба не мёртвым, гэта трэба жывым“, - сказаў паэт. Сапраўды, трапна і ёмка. Бо памяць – гэта тое шчырае і светлае пачуццё, якое робіць нас людзьмі, якое кліча раўняцца на ўсё светлае, чыстае і прыгожае... Аўтарская праграма "Радыёблог" гучыць з панядзелка па пятніцу ў 10.11 і 16.05.