
Сябры, скажыце, ці шмат вы можаце назваць школ, якія носяць імя нашых беларускіх пісьменнікаў? Не толькі класікаў, але і знакамітых землякоў, творчасць якіх дабратворна ўплывае на выхаванне маладога пакалення.
Не так даўно мне давялося пабываць у Мікашэвічах, у гімназіі, якая носіць імя паэта Уладзіслава Нядведскага.
Паэт нарадзіўся ў 1929 годзе, рана стаў сіратой, бацькі загінулі ў час Вялікай Айчыннай вайны. У першыя пасляваенныя гады выхоўваўся ў Мікашэвіцкім дзіцячым доме, у 1948-1950 гадах працаваў там старшым піянерважатым.
Скончыў філалагічны факультэт БДУ, працаваў на Беларускім тэлебачанні, у часопісе “Маладосць“, у выдавецтве “Мастацкая літаратура“. Аўтар шматлікіх кніжак паэзіі і прозы для дзяцей і дарослых. Не могуць не кранаць, да прыкладу, такія прачулыя радкі паэта:
Я помню ўсё...
Я стаў дарослым рана —
У дваццаць год на скронях сівізна.
Зноў у грудзях занылі моцна раны,
I праклінаю я цябе, вайна!
Я помню ўсё...
Магілы на узгорку,
Дзе плача вечна ссохлая сасна
I лезе ў вочы дым пажараў горкі:
Праклён табе, пачварная вайна…
Гэтыя і іншыя паэтычныя радкі гучалі ў гімназіі ў дзень памяці славутага земляка. І ў час заняткаў у класах, і на вялікай урачыстай імпрэзе, на якую прыехалі паважаныя госці з Мінска і Лунінца.
Прыемна было слухаць юных чытальнікаў іх шчырыя словы, цудоўную беларускую мову з іх вуснаў.
Беларускую літаратуру ў мікашэвіцкай гімназіі ведаюць і любяць, і з мовай роднай зямлі сябруюць.
І без гучных дэкларацый, высакапарных заклікаў, а проста таму, што тут павагу і пашану да роднага слова выхоўваюць любоўю.
Час зараз поўны агрэсіі, як у глабальным, так і ў камунікацыйным, нават бытавым маштабе. Не абыходзіць гэта і нас, што асабліва адчуваецца ў сацыяльных сетках. Замест аргументаў і перакананняў гучаць пагрозы і знявага, спрэчкі і дыскусіі часам нагадваюць непрымірымыя бойкі.
І гэта, на мой погляд, ідзе ад таго, што мы сталі менш увагі ўдзяляць такому светламу і прыгожаму пачуццю, як любоў. Любоў да родных мясцін, да бацькі і маці, да блізкіх і суседзяў, да прыгожага роднага слова, а ў цэлым – да нашай агульнай Радзімы.
Любоў гэта не выключае прынцыповасці ў адстойванні сваіх думак, у супраціўленні злу і насіллю, але выхаваныя ў любові больш перакананыя і больш пераканаўчыя.
Ва ўсе часы кніга была крыніцай мудрасці і любові. Таму і ў наш імклівы тэхналагічны час, калі нават не паспяваеш за новымі ашаламляльнымі прарывамі і дасягненнямі, ёй па-ранейшаму павінна аддавацца пачэснае месца ў нашым паўсядзённым жыцці.
І менавіта з дзіцячых гадоў, са школы. Але гэта не павінна насіць фармальны, адчэпны характар, бацькі і школа не павінны высвятляць адносіны, хто больш увагі ўдзяляе выхаванню павагі да кнігі, літаратуры, роднага слова…
Мне чамусьці падумалася, што калі б многія, хто вядзе гарачыя спрэчкі пра ролю і месца літаратуры і роднага слова ў нашым жыцці, пабывалі б у Мікашэвічах, заглянулі б у вочы дзетак і настаўнікаў, паслухалі, як яны шануюць земляка-паэта, то змаглі б адчуць гэтае пачуццё любові, якое так неабходна ў выхаванні маладога пакалення, ды, урэшце, кожнаму з нас.
А ўзгадваючы нашу слынную паэтку Яўгенію Янішчыц і яе цудоўныя радкі, услед за імі паўтарылі б, што менавіта з любові і пачынаецца ўсё...
Усяго найлепшага, да сустрэчы!
Аўтарская праграма "Радыёблог" гучыць з панядзелка па пятніцу ў 10.11 і 16.05.